Bas van Abel - Fairphone

Bas van Abel - Fairphone

Ondernemer Bas van Abel startte in 2009 een onderzoek vanuit Waag Society met de vraag: ‘Wat zit er in een smartphone?’.

Uit de reguliere markt kwam geen antwoord, waardoor er een campagne werd gestart voor ‘eerlijke elektronica en bewustwording van de gevolgen van de huidige productiemethoden’. 

Uiteindelijk is hieruit in 2014 de eerste Fairphone ontstaan en inmiddels is dit jaar Fairphone 3+ op de markt gebracht. Een interview over het enige, Europese / Nederlandse, faire smartphone bedrijf: Fairphone.

“Fairphone houdt zich nog steeds bezig met onderzoek naar de winning van grondstoffen die nodig zijn om een mobiele telefoon te maken. De campagne over conflictmineralen startte in 2010 te Amsterdam aan het IJ. Conflictmineralen ofwel bloedmineralen zijn mineralen die gewonnen worden in Congolese mijnen, die in handen zijn van gewapende milities.

Het doel van het onderzoek was het inzichtelijk maken van het productieproces en fabrikanten te motiveren eerlijke telefoons te maken. Dat lukte niet. Fairphone is opgericht om te laten zien dat dit wel kan: een eerlijk en transparant productieproces, duurzame materialen, gerecyclede onderdelen en kinderarbeid vrij. Hiermee willen we de elektronica-industrie van binnenuit veranderen en consumenten bewust maken.

Doordat er elke twee jaar een nieuwe versie van een telefoon op de markt komt, gooien consumenten miljoenen telefoons weg. Slechts een klein percentage wordt gerecycled. Dit is slecht voor het milieu en de minerale voorraden. Het is enorm belangrijk om hierbij stil te staan.

In een smartphone zitten wel veertig verschillende soorten mineralen, zoals koper, kobalt, tin, goud, coltan en nikkel. In de provincie Katanga, in Congo, werken naar schatting 150.000 mensen voor een laag loon in de mijnen. Een derde van de werknemers bestaat uit kinderen. Zij doen gevaarlijk, ongezond en vuil werk.

Fairphone is aangesloten bij NGO Conflict-Free-Tin om te zorgen voor goede arbeidsvoorwaarden voor mijnwerkers. Door te investeren in fairmines en grondstoffen te recyclen wil Fairphone het verschil maken.

Circulaire economie
We ontwerpen producten die lang meegaan. De focus ligt op een circulaire economie: recycling, ontwerp en levensduur. Oude telefoons kunnen, tegen korting op de aanschaf van een nieuwe Fairphone, ingeleverd worden. 

In Ghana hebben we een project opgezet waarbij we oude telefoons inzamelen en recyclen. Daar waar landen worstelen met het inzamelen van elektronisch afval werken we met partners samen om lokale initiatieven te verbeteren.

De modules van de Fairphone 3+ bestaan uit 75% gerecycled materiaal en de behuizing bestaat uit 50% gerecycled materiaal. De CO2-uitstoot is veel minder dan bij een reguliere smartphone. Doordat het een modulair toestel is, worden onderdelen beter beschermd en kunnen ze makkelijk vervangen worden. 

Dit draagt bij aan minder afval. Met de Fairphone is de eerste modulaire telefoon ter wereld een feit. Daarnaast staan we voor een eerlijk loon en goede en veilige werkomstandigheden voor de werknemers die de telefoons maken

Valkuilen
Ik heb geleerd de vele dilemma’s die je tegenkomt te accepteren. Om een militie-vrije mijn te kunnen gebruiken voor coltan heb ik besloten een onderminister om te kopen (voor 250 dollar). Toen besefte ik wel dat het een opgave is om alles eerlijk te doen.

Het bedrijf is in korte tijd snel gegroeid: na anderhalf jaar hadden we veertig man in dienst en tienduizenden telefoons verkocht. We draaien een mega omzet, maar ik had nooit eerder een bedrijf geleid. In die tijd werd ik door het bedrijf geleefd, met veel te veel werk in te weinig aantal uur. Daardoor liet ik dingen liggen en dat ging aan me knagen.

Het bestaan als CEO is soms eenzaam en daardoor zwaar. De te grote vereenzelviging met de missie heeft uiteindelijk tot een burn-out geleid. Vorig jaar heb ik mijn functie overgedragen aan Eva Gouwens, zij gaat zich verder inzetten voor Europese groei van de Fairphone.

Top
Nog voor er een Fairphone op de markt gebracht was, waren we al een bedrijf geworden, want met de eerste crowdfunding in 2013 was veel geld opgehaald. We moesten dus snel en hard aan de slag.

De tweede crowdfunding in 2015 leverde 10 miljoen euro op waarmee Fairphone 2 in 2016 op de markt gebracht kon worden. Met iedere telefoon die we maken, komen we dichter bij het doel om de elektronische industrie eerlijker en duurzamer te maken. Er ligt nu een duurzaam, fair, top product: de Fairtrade 3+.

Enkele voordelen van de Fairphone 3+

• Je hebt een goede smartphone waar alles op zit wat je nodig hebt en kunt verwachten van een telefoon;
• Lange levensduur van 5 jaar i.p.v. twee tot tweeënhalf jaar voor reguliere telefoons;
• De Fairphone 3+ is gemaakt met conflict-vrij tin en wolfraam, van fairtrade goud en van gerecycled koper. We proberen ook kobalt op een eerlijke manier te verkrijgen;
• Modulair systeem ter bescherming en eenvoudige vervanging van onderdelen en dus langere gebruiksduur;
• Upgrades hardware mogelijk door modulair systeem, idem voor updates software o.a besturingssysteem;
• Eerlijke beloning voor alle mensen die berokken zijn bij het productieproces van de telefoon.

Tip voor startende ondernemers
Ik ben gestart met een ambitieus project en voor ik het wist was er een bedrijf maar ik had geen kennis van bedrijfsprocessen en mensen aansturen. Zorg dat je van jouw positie energie krijgt en partners zoekt voor andere terreinen.

Dromen & ambities
Het hoofddoel is meer telefoons produceren en verkopen zodat we een winstgevend bedrijf zijn. Een hoesje met zonnecellen zodat je de Fairphone door middel van zonne-energie kunt opladen komt mogelijk op de markt. 

We hebben een samenwerkingsverband opgezet met Solidaridad en Unicef voor een project in Oeganda. Hiermee gaan we de arbeidsomstandigheden in de mijnen verbeteren. We focussen ons op gezondheid, veiligheid en lonen. De gemeenschappen die van mijnbouw leven, blijven we ontwikkelen en nieuwe materialen heeft onze aandacht. Zo zijn we een voorbeeld van verandering.”

www.fairphone.com

Vind op onderwerp